در روز ولادت حضرت ختمی مرتبت توفیقی شد نگاهی به سوره محمد (ص) انداختم به آیه ای برخوردم که در ادامه آیاتی بود که بعد از خطاب «یا ایهاالذین آمنوا» تکالیفی را برای مومنان تعیین می کرد همیشه تامل بر نکات مطرح شده در این خطاب ها درس آموز است از آنجا که قرآن کتاب هدایت است و اگر فرد با سوال و نیازی به سراغ این معجزه الهی برود پاسخ سوالاتش را می گیرد این بار هم این آیه را پاسخی برای یکی از حرف ها و مباحث این روزهای کشور دیدم.
جالب اینکه به مدد نرم افزارهای جدیدی که روی موبایل های امروزی نصب می شود توانستم با یک کلیک به تفسیر این آیه مراجعه کنم و مطالعه این تفسیر اطمینانم را نسبت به این برداشت دوچندان کرد لذا به نظرم رسید این آیه یعنی آیه 35 سوره محمد(ص) را به همراه تفسیر آن بی هیچ دخل و تصرفی به شما عرضه کنم تا شما نیز براساس وظیفه مومنانه «تدبر در قرآن» درباره این پیام الهی فکر کنید و تصمیم بگیرید: یا ایها الذین آمنوا.....(33) فَلَا تَهِنُوا وَتَدْعُوا إِلَى السَّلْمِ وَأَنتُمُ الْأَعْلَوْنَ وَاللهُ مَعَکُمْ وَلَن یَتِرَکُمْ أَعْمَالَکُمْ (35)
«ای کسانی که ایمان آوردید...ﭘﺲ ﻫﺮﮔﺰ ﺳﺴﺖ ﻧﺸﻮﻳﺪ ﻭ (ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﺭﺍ) ﺑﻪ ﺻﻠﺢ (ﺫﻟﺖ ﺑﺎﺭ) ﺩﻋﻮﺕ ﻧﻜﻨﻴﺪ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻰ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﺮﺗﺮﻳﺪ، ﻭ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺑﺎ ﺷﻤﺎﺳﺖ ﻭ ﭼﻴﺰﻯ ﺍﺯ (ﺛﻮﺍﺏ) ﺍﻋﻤﺎﻟﺘﺎﻥ ﺭﺍ ﻛﻢ ﻧﻤﻰ ﻛﻨﺪ! »
تفسیر آیه بر اساس تفسیر نور
جمله «یَتِرَکم» از «وتر» به معناى نقصان و کاهش است.سوال: قرآن در یک جا مىفرماید: «و ان جنحوا للسلم فاجنح لها» اگر دشمن آغوش خود را براى صلح باز کرد، شما نیز بال خود را بگشایید و پیشنهاد صلح را بپذیرید، امّا این آیه از صلح انتقاد کرده و مىفرماید: «فلاتَهنوا و تَدعوا الى السّلم» پس تکلیف چیست و باید به کدام آیه عمل کرد؟
پاسخ: هر آیه نظر به یک جنبهاى دارد، سازش بر اساس ترس و سستى و رعب زدگى ناپسند است، زیرا آرزو و علاقه دشمنان همین است، «ودّوا لو تدهن فیُدهنون»امّا مدارا که از موضع قدرت و ترحم بر ضعیف است، پسندیده مىباشد.
چنانکه آهسته رفتن گاهى بر اساس ضعف جسمى است وگاهى براى همراهى با کودکان و سالمندان که توان تند رفتن ندارند. اسلام مىفرماید: شما از نظر روحیه، قدرت و امکانات باید در مرحله عالى باشید و در آن حال اگر دشمن تقاضاى صلح کرد بپذیرید.
مراد از معیّت و همراهى خداوند با مؤمنان «و الله معکم»، معیّت عمومى خداوند، که فرموده است: «هو معکم این ما کنتم»نیست، بلکه معیّت خاص است که در اینجا به معناى عزّت و نصرت و هدایت ویژه الهى نسبت به مجاهدان راه اوست.چنانکه در آیات دیگر نیز به این همراهى خاص اشاره شده است: «انّ الله لمع المحسنین»
هنگامى که خداوند متعال خطاب به مؤمنان فرمود: «و انتم الاعلون» امکان داشت که برخى مؤمنان با دیدن کمى نفرات خودى و کثرت نفرات و تجهیزات و قدرت دشمن دچار تردید و دودلى شوند، لذا خداوند بلافاصله فرمود: «والله معکم».
پیام ها
1- مؤمن، نباید به خود سستى راه دهد. «یا أیّها الّذین آمنوا... فلاتهنوا»
2- صلابت و استحکام جبهه داخلى، شرط اساسى پیروزى است. «فلاتهنوا . . . »
3- پیشنهاد صلح و سازش، از جانب جبهه ایمان مطرح نمىگردد. «فلاتهنوا و تدعوا الى السلم» (ولى اگر دشمنان پیشنهاد دادند و به مصلحت بود پذیرفته مىشود. «و ان جنحوا للسلم فاجنح لها»).
4- به مسلمانان روحیه بدهید و ارزش آنان را به خودشان تذکّر دهید. «و أنتم الاعلون والله معکم»
5- امدادهاى الهى همواره با مؤمنان مجاهد است. «والله معکم»
6- خداوند، پاداش مجاهدان را تضمین نموده است. «و لن یترکم أعمالکم»
یک پیشنهاد
حال که آیه و تفسیر آن را مطالعه کردید به نظر می رسد روشن شد که پاسخ به کدام سوال امروز است.
پیشنهاد من این است که حداقل یکبار دیگر این آیه و پیام های 6 گانه مطرح شده در تفسیر آن را بخوانید اما این بار کمی آرام تر و با تاملی بیشتر....
محمد سعید احدیان